top of page

Krzysztof Pietrala - Kennedys curse





Końcówka miesiąca zapowiadała się upalnie. Lato dobiegało tygodnia. Słońce rozgrzewało ludzi i budynki. W kolejce czekały serca. W jednej z sal miejskiego ratusza zachodnio-berlińskiej dzielnicy Schöneberg dzwoniły kieliszki. Grube drzwi nie przepuszczały na zewnątrz żadnych słów. A w środku mówiono. Coś powtarzano. Nie pod nosem. Pod powietrznym mostem, któremu stuknęła właśnie piętnasta rocznica. Był 26 czerwca 1963 roku. W biurze burmistrza Willy’ego Brandta najpotężniejszy człowiek na świecie ćwiczył ze swym tłumaczem dialekt środkowofrankoński do przemowy. Ish, ish, widniała odręczna transkrypcja na zapisanej kartce. Iśś, iiś, dostrajał się język. Wystarczy. Podciagnąć krawat!

Oparty o mównicę, odegrał koncert do czterech mikrofonów: „Today, in the world of freedom, the proudest boast is «Ich bin ein Berliner!»“. Jestem Berlińczykiem! Skinął głową w stronę tłumacza. Gładko poszło. Pięty i eter. Reszta przeszła do historii. Oficjalnej i tej obok.

W 1988 roku The New York Times podał, iż John F. Kennedy w swoim przemówieniu popełnił jednak błąd i powiedział: jestem pączkiem. Teorię parafował David Foster Wallace: „Niewielu cudzoziemców ma świadomość tego, że niemiecki termin «Berliner» jest zarazem potocznym idiomem oznaczającym pączka z galaretką, a zatem słynne zdanie Kennedy’ego «Ich bin ein Berliner» przyjęte zostało przez teutońskie tłumy z uciechą mającą tylko pozornie podtekst polityczny”. A można było tego uniknąć – zgłoszony pod koniec XVIII wieku w Kongresie USA projekt ustawy wprowadzającej język niemiecki jako język urzędowy na całym obszarze kraju upadł różnicą jednego głosu sprzeciwu. Przynajmniej według legendy Muhlenberga. A więc, Berlińczyk czy pączek? Przełom w sprawie nastąpił dopiero po dekadach.

11 stycznia 1998 roku stacja FOX wyemitowała dziewiąty odcinek piątego sezonu The X-Files, „Schizogeny”. Agent specjalny FBI Fox Mulder podczas wizji lokalnej w mieszkaniu podejrzanego tak ujmuje palącą kwestię: "He was actually saying «l am a cocktail sausage»". Co w wersji z lektorem w TVP 2 przełożono: Jestem kiełbaską!

Kilka miesięcy po berlińskim przemówieniu prezydent John F. Kennedy został zastrzelony w Dallas przez ukrytego za parkanem Komedianta. Sprawcy nigdy nie odnaleziono. 



 




bottom of page